Smaki trzeciorzędne w winie koneserskim: Czym są i w jaki sposób powstają
Wprawny winiarz nie potrzebuje najróżniejszych dodatków smakowych i skomplikowanych składników, by stworzyć wino o całej gamie smaków oraz aromatów. Wystarczą mu wysokiej jakości winogrona, drożdże i czas. Wszystkie te składniki odgrywają również znaczącą rolę w powstawaniu winiarskiego cudu – trzeciorzędowych nut, które można wyczuć w smaku win rocznikowych.
Jakie aromaty podstawowe można rozróżnić, degustując wino?
Jak sama nazwa wskazuje, smaki trzeciorzędowe powstają w procesie produkcji wina dopiero jako trzecie z kolei. Nie oznacza to jednak, że znajdziemy je we wszystkich winach.
Aromat podstawowy tworzą substancje zapachowe zawarte w winogronach i wyciśniętych z nich moszczach. Słusznie podejrzewasz, że ich proporcje zależą w związku z tym od konkretnej odmiany winogron oraz roku, w którym się je zbiera. Są najintensywniejsze w młodych winach. W przypadku białych win może to być aromat zielonych jabłek albo orzeźwiające, cytrusowe akcenty. W młodych czerwonych winach aromatem podstawowym często jest aromat słodkich albo suszonych owoców.
Aromat wtórny powstaje podczas fermentacji wina. To najważniejszy element ogólnego wrażenia smakowego. Odzwierciedla charakter wykorzystanych winogron i ich jakość. Jednak żeby substancje te zostały zachowane, wino musi fermentować powoli i w niskiej temperaturze
A co ze smakami trzeciorzędowymi?
Kiedy smak wina nie jest nudny: Dzięki nutom trzeciorzędowym każdy łyk cię zaskoczy
Wino zyskuje smaki trzeciorzędowe głównie podczas procesu długiego dojrzewania, dlatego właśnie są one typowe dla win rocznikowych. Nie natkniesz się na nie w winach przeznaczonych do szybkiego spożycia.
Dzięki nutom trzeciorzędowym stare wina stają się idealnie złożone – smaki trzeciorzędowe uzupełniają się harmonijnie z wszystkimi pozostałymi. Ponadto podczas degustacji możesz wciąż cieszyć się nowo zidentyfikowanymi smakami. W zasadzie nuty trzeciorzędowe są swego rodzaju kropką, kończącą unikalne zdanie wypowiadane przez każde dojrzałe wino.
Smaki trzeciorzędowe powstają w wyniku procesów biochemicznych, zachodzących podczas dojrzewania pomiędzy cukrami, kwasami a związkami fenolowymi. Dzięki temu niektóre smaki podstawowe i wtórne zostają wzmocnione, natomiast inne – usunięte w cień. Może też nastąpić ich całkowite przekształcenie. Wino najczęściej dojrzewa w butelce albo dębowej beczce.
Wskazówka: Czy wiesz, że możesz sam nadzorować dojrzewanie wina? Wystarczy sprawić sobie takie, które ma potencjał dojrzewania i zapewnić mu odpowiednie warunki do niezakłóconego leżakowania. Za kilka lat będziesz się mógł cieszyć smakami trzeciorzędowymi, które wino zyskało dzięki twoim staraniom.
Trzeciorzędowe aromaty mogą się przejawiać w smaku wina na wiele sposobów
Na ostateczny charakter smaków trzeciorzędowych wpływa cały szereg kwestii. Zależy on nie tylko od cech smaków podstawowych i wtórnych, lecz także na przykład od kwasowości oraz zawartości tanin czy alkoholu w winie. Nie bez znaczenia jest również sposób, w jaki wino dojrzewa.
Tlen bardzo często odpowiada w winie za aromaty orzechów. Mogą to być na przykład nuty pieczonych orzechów arachidowych, prażonych migdałów albo orzechów włoskich czy laskowych.
Jeśli wino dojrzewa w dębowych beczkach, orzechowym nutom towarzyszą dodatkowo aromaty drzewne. Pijąc wino, można więc wyczuć na przykład trzeciorzędowe aromaty cedru lub korzennika lekarskiego.
W związku z dojrzewaniem wina możesz się zetknąć również ze specjalną metodą nazywaną Sur lie – „nad osadem”. Wino produkowane za pomocą tej metody dojrzewa nad osadami powstającymi podczas procesu fermentacji. Związki aromatyczne, powstające z osadów, wchodzą w reakcje ze składnikami wina. W smaku trzeciorzędowym wyczuć więc można nuty drożdży, czy wręcz świeży chleb. Wiele spośród burgundzkich win produkowanych jest przy pomocy techniki Sur lie.
Smak wina podkreśli także odpowiednie zaserwowanie
Smak wina koneserskiego zyska, jeśli nie będziesz go serwował zaraz po otwarciu butelki. Żeby mogło zaprezentować swoje trzeciorzędowe aromaty w pełnej krasie, pozwól mu najpierw „odetchnąć”. Także odpowiedni dobór kieliszków pomoże rozwinąć wszystkie smaki wina podczas jego serwowania. Przeczytaj nasz artykuł o tym, których kieliszków do wina używać.
- Wina rocznikowe, które mają mniej niż 20 lat otwieraj kilka godzin przed konsumpcja. Dużych, pełnych win nie bój się otwierać nawet 8 godzin wcześniej. Możesz wspomóc napowietrzanie wina także przelewając je przed podaniem do karafki – dekantując je.
- Starsze roczniki wystarczy otworzyć godzinę-dwie przed podaniem. Takich win nie trzeba dekantować.
Wskazówka: Szukasz naprawdę oryginalnego prezentu dla miłośnika win? Postaw na smaki trzeciorzędowe. Ich charakter różni się nawet u win z tego samego rocznika, więc nie sposób go z góry przewidzieć. Dlatego też wręcz obdarowywanemu zestaw prezentowy kilku koneserskich butelek. Będzie mógł je otwierać stopniowo, oceniając niuanse trzeciorzędowych nut w poszczególnych winach. W ich wyborze pomogą ci nasze porady dotyczące wyboru wina rocznikowego na prezent. Inspirujący może być też jednak na przykład artykuł o najlepszych winach świata.
Możesz też sprawić przyjemność winem rocznikowym samemu sobie. W rejestracji smaków trzeciorzędowych, które w nim rozpoznasz, pomoże ci jedna ze sprytnych aplikacji winiarskich. Jesteś nowicjuszem w dyscyplinie oceny win? To nic – z osobnego artykułu dowiesz się, w jaki sposób degustować wino jak sommelier.
Wyselekcjonowane wina. W twoim e-mailu.
1x na miesiąc możesz się spodziewać rekomendacji, ciekawostek i korzystnych ofert dla twojej piwniczki.
Wysyłając e-mail, akceptujesz Warunki ochrony danych osobowych.
